1404/03/17

رضا خسروبیگی

مرتبه علمی: دانشیار
ارکید:
تحصیلات: کارشناسی ارشد
اسکاپوس:
دانشکده: دانشکده علوم انسانی
نشانی:
تلفن:

مشخصات پژوهش

عنوان
تجربیات تاب‌آوری: استراتژی‌های معکوس خانوارهای روستایی در مقابله با بحران‌های زیستی (مطالعه موردی: روستاهای هدف گردشگری خراسان شمالی)
نوع پژوهش
مقاله چاپ‌شده
کلیدواژه‌ها
تاب آوری استراتژی های محلی بحران های زیستی روستای هدف گردشگری خراسان شمالی
سال 1403
مجله فصلنامه پژوهش های روستایی
شناسه DOI
پژوهشگران معصومه خالدی ، رضا خسروبیگی ، علیرضا حمیدیان

چکیده

در مطالعات اخیر، با اجتناب از دیدگاه تاب‌آوری به عنوان یک راهبرد رسمی و بالا به پایین، اهمیت زیادی به داشته‌های فرهنگی و طبیعی و سنت‌های پیرامون آن و استراتژی‌های منحصر‌به‌فرد محلی و منطقه‌ای منتج از آنها داده می شود. پژوهش حاضر از این نقطه-نظر و با بررسی مسیرهای متفاوت ساکنان محلی و مغایر با سیاست‌های تجویزی دولتی برای مقابله با بحران‌های زیستی به مبحث تاب-آوری در روستاهای هدف گردشگری خراسان شمالی پرداخته است. این پژوهش با روش کیفی و رویکرد تحلیل محتوا از نوع متعارف انجام شد. برای جمع‌آوری داده ها از روش مصاحبه فردی نیمه‌ساختار‌یافته با 40 نفر از روستاییان و برای تحلیل آن‌ها از روش تحلیل محتوای کیفی استفاده شد. نتایج بدست آمده نشان داد که برای ایجاد تاب‌آوری، ساکنان محلی با اتخاذ استراتژی‌های متنوع و در ذیل آن چندکارکردی کردن فعالیت‌ها و کشاورزی زیستی، تفکرات همگون تاب‌آورانه دولتی در اینجا گردشگری را به حاشیه رانده و به چالش کشاندند. همچنین، روستاییان با اتخاذ استراتژی های مشترک منطقه ای بواسطه شباهت های اقتصادی، فرهنگی و طبیعی و از طریق دانش بومی و محلی در یک فرآیند مشابه (از جمله، بازاریابی مستقیم محصولات و ایجاد شبکه‌های غذای محلی) سعی در معرفی کیفیت محصولات بومی به عنوان یک نشانه جغرافیایی و جلوگیری از برند شدن گردشگری در سطح منطقه داشته‌اند. تحلیل‌های ما نشان می‌دهد که بجای دیکته کردن مسیرهای استاندارد‌شده در مبحث تاب‌آوری و سازگاری با شرایط می‌بایست به مسیرهای منحصر-به‌فرد محلی که به وضعیت خاصی از کشاورزی و مناسبات تولید در روستاها و منطقه اشاره دارد توجه کرد.