1404/01/31

حافظ مهدنژاد

مرتبه علمی: دانشیار
ارکید:
تحصیلات: 0
اسکاپوس:
دانشکده: دانشکده علوم انسانی
نشانی:
تلفن:

مشخصات پژوهش

عنوان
بسط مفهومی مدل ابربلوک‌ها در برنامه‌ریزی شهری بر اساس روش تحلیل محتوا
نوع پژوهش
مقاله چاپ‌شده
کلیدواژه‌ها
مدل ابر بلوک شهر پایدار تغییر اقلیم سلامت شهری حمل و نقل کم کربن
سال 1403
مجله
شناسه DOI
پژوهشگران حافظ مهدنژاد

چکیده

مدل ابر بلوک ازجمله الگوهای شهری به شمار می­ آید که در پاسخ به تغییر اقلیم و گسترش پیادره­ روگستری شهری مطرح شده است. بر همین اساس، هدف پژوهش حاضر، بسط مفهومی مدل ابر بلوک‌های شهری جهت بهره­ گیری برنامه ­ریزان و سیاست­گذاران شهری کشور است. پژوهش حاضر ازلحاظ هدف، کاربردی-توسعه ­ای و ازنظر شیوۀ جمع ­آوری داده ­ها، به‌صورت توصیفی-تحلیلی است. روش پژوهش حاضر، کیفی و مبتنی بر تحلیل محتوا است. جامعۀ آماری مشتمل بر مقاله­ ها، کتاب­ ها و پایان­ نامه ­هایی است که با روش نمونه­ گیری در دسترس و گلوله ­برفی، انتخاب شده ­اند. حجم نمونه شامل 35 منبع است. بر اساس نتایج پژوهش، ازنظر گونه ­شناسی، 74 درصد منابع پژوهش مربوط به مقاله­ ها است. ازلحاظ زمانی، بیشترین میزان منابع پژوهش مربوط به سال‌های 2022 و 2023 است(معادل 49 درصد). بیشترین منابع از پایگاه ­های داده ­ای Science Direct and MDPI, Proquest and Researchgate هستند(معادل 74 درصد). رویکرد بیشتر منابع کمی و کیفی است(71 درصد). بیشترین روش گردآوری داده ­ها مربوط به مطالعات میدانی، مرور ادبیات، مشاهده، مصاحبه، داده ­های فضایی و تحلیل اسنادی است(84 درصد). روش پژوهش بیشتر منابع شامل تبیین، مطالعه موردی، روش توصیفی-تحلیلی است(80 درصد). بر اساس تحلیل و ترکیب یافته ­ها­، 101 کد باز در خصوص ویژگی­ های منحصربه ­فرد ابر بلوک‌های شهری شناسایی گردید که در 31 کد محوری، طبقه ­بندی شده ­اند. کدهای محوری در شش کد انتخابی مشتمل بر شرایط زمینه ­ای(محیط ابر بلوک و مینی ­بلوک)، شرایط علی(زمینۀ کنش شهری، کاربری اراضی و مورفولوژی شهری، کارکرد شهری، پیچیدگی شهری، تنوع زیستی و سبز شهری، بهره ­وری متابولیک، وحدت اجتماعی، خیابان انسان‌محور، خیابان ­های کامل، خیابان‌های سالم و خیابان‌های پایدار)، شرایط مداخله‌گر(حکمروایی و کاربری ترکیبی)، مقوله محوری(نیازهای بیولوژیکی و فیزیولوژیکی، امنیت، تعلق، احترام، شناختی، زیبایی‌شناختی و خود شکوفایی)، راهبردها(بازطراحی فضای سبز، باز تخصیص فضا و اعمال محدودیت و حمل ­و­نقل فعال) و پیامدها(بهبود محیطی، کاهش ترافیک، کاهش آلودگی هوا، انسجام اجتماعی، ارتقای سلامتی، اقتصادی)، طبقه ­بندی شده ­اند. کدهای انتخابی، مدل مفهومی ابر بلوک شهری را تشکیل می ­دهند.