حافظ مهدنژاد

هدف مقاله حاضر تعیین مکانی پهنه­های فقر و فرسودگی بافت کالبدی-فضایی شهر شهریار است. این پژوهش از نوع کاربردی و روش آن توصیفی-تحلیلی است. جامعۀ آماری شامل محدودۀ قانونی شهر شهریار در سال 1395 است. در این پژوهش از طریق روش های AHP و دلفی به پهنه­بندی مکانی فقر اقدام شده است. از نرم­افزارهای GIS و Expert choice برای تحلیل داده ها استفاده شده است. متغییرهای پژوهش مشتمل بر بعد خانوار، نسبت جمعیت زیر 15 سال از کل جمعیت، نسبت مهاجران به جمعیت هر محله، نسبت جنسی مهاجران، نسبت جنسی، نرخ باسوادی، نرخ بیکاری کل، بار تکفل، خانه­های تعمیری، خانه­های تخریبی، تعداد طبقات و میزان دسترسی به کاربری­های آموزشی، بهداشتی، فراغتی و فضای سبز است. نتایج پژوهش بیانگر نوعی قطبش اجتماعی در شهر شهریار است. به طوری که محله­های بردآباد شمالی و بردآباد جنوبی، محمدیه، کرشته، فرهنگ، طالقانی، کهنز، سینک، فرزانگان، مریم شمالی، شهرک اداری، باغستان شرقی، باغستان غربی، معین الملک، بهار، علیشاعوض، شاه­چای جنوبی، دینارآباد و آستانه جنوبی در وضعیت نامتعارف و محرومی قرار دارند. در همان حال که محله­های مریم جنوبی، فرزانگان جنوبی، شاه­چای شمالی، بوستان، آستانه شمالی، صدف و شاهد در وضعیت بهتری قرار دارند. از سوی دیگر، محله­های امیرآباد(بردآباد شمالی و جنوبی)، کرشته، فرهنگ و کهنز به عنوان بافت­های مصوب شهر شهریار شناخته می­شوند. مساحت بافت فرسوده در شهر شهریار، 150 هکتار است که بر اساس آمار سال 1395، 46274 نفر در آن زندگی می­کنند. بنابراین همپوشانی کاملی بین پهنه­های فقیرنشین و بافت­های فرسوده در شهر شهریار وجود دارد.