شهر هوشمند به عنوان یک مدل جدید شهری در هزاره سوم، ابتکار عملیاتی برای دستیابی به وضعیت برد-برد توسعه اقتصادی و حفاظت از محیط زیست را فراهم نموده است . با گذشت زمان، مفهوم شهر هوشمند متحمل تحول های زیادی شده است و از تاکید صرف بر فناوری به سمت هم آفرینی حرکت نموده است . بر همین مبنا، هدف پژوهش حاضر، واکاوی تحولات نسلی شهرهای هوشمند می باشد. پژوهش حاضر از نوع توسعه ای و کیفی است . روش پژوهش توصیفی -تحلیلی و متن پایه است . جامعه آماری شامل کتابها، مقاله ها و اسناد مرتبط با نسل های شهرهای هوشمند است . نتایج پژوهش بیانگر آن است که شهرهای هوشمند سه نسل متمایز مشتمل بر شهر فناوریمحور، حکمروایی شهری با فناوری فعالانه و هم آفرینی شهروندی را گذراندهاند. نسل اول بر تحولات دیجیتال نظیر اینترنت اشیاء، کلان داده و انواع حسگرها، شبکه ها، و منابع رایانش ، استفاده از مدیریت اطلاعات شهری و پلت فرم پشتیبانی تصمیم گیری، تاکید دارد. در واقع ، نسل اول مبتنی بر چشم انداز فناوری محور به رهبری شرکت های فناوری بزرگ برای ایجاد شهرهای کارآمد و نوآوری محور است . نسل دوم بر مفهوم و چشم انداز، نقش دولت و تعامل خرد انسانی و خرد مادی جهت ارتقای توسعه شهر تاکید می وزد. در واقع ، این نسل بر چشم اندازی تحت رهبری دولت برای استفاده از راهحل های فناورانه به عنوان توانمندساز و بهبود دهنده کیفیت زندگی است . نسل سوم مبتنی بر تغییر مدلهای حکمروایی ، تصمیم گیری فراگیر، هم آفرینی ، افزایش شادی و رضایت ساکنان و شکوفایی تمدن و فرهنگ شهری است . در حقیقت ، چشم انداز شهروندی یا انسان محور از شهرهای هوشمند مبتنی بر ایجاد مشارکت برای بهبود کیفیت زندگی و ایجاد رفاه است . بر اساس نتایج پژوهش ، استفاده صرف از فناوری تضمین کننده توسعه پایدار شهرها و حل مشکلات شهروندان نیست ، بلکه در کنار آن هم آفرینی ، تعهد و مشارکت فعالانه شهروندان نیز لازم است . در حقیقت شهرهای هوشمند از مولفه های فناورانه به سمت مولفه های هوشمند فراگیر اجتماعی حرکت نموده اند.
