زمینه و هدف: یکی از مهمترین ابزارها برای شناسایی و درک الگوهای مکانی وقوع جرم، سیستم اطلاعات جغرافیایی است که ارتباط بین جرم و مکان را کشف می‌کند. بر همین مبنا، هدف پژوهش حاضر، بررسی کاربست سیستم اطلاعات جغرافیایی در شناسایی جغرافیای بزه سوء مصرف مواد مخدر در شهر کرمانشاه و رتبهبندی عوامل بر شکلگیری آن‌ها است. روش: پژوهش حاضر از نوع کاربردی و روش آن، توصیفی-تحلیلی است. جامعۀ آماری مربوط به محدودۀ قانونی شهر کرمانشاه در سال 1400 است. در پژوهش حاضر برای تعیین کانونهای بزه سوءمصرف مواد مخدر از بیضی انحراف معیار و مرکز میانگین، آماره موران و تراکم کرنل در محیط GIS استفاده گردید. جهت رتبهبندی عوامل تأثیرگذار بر شکلگیری کانونهای تمرکز بزه سوء مصرف مواد مخدر از آزمون فریدمن و آمارۀ T استفاده شده است. یافته‌ها: میزان شاخص موران (برابر 58/0) و مقدار Z (80/71 ) نشاندهنده خوشهای بودن کل جرایم در محدوده شهر کرمانشاه است. میزان شاخص شاخص موران در پراکندگی نقاط مربوط به حمل مواد مخدر، نگهداری مواد مخدر، تولید آلات و ادوات ساخت و استعمال مواد مخدر، خرید وفروش مواد مخدر و استعمال مواد مخدر به ترتیب برابر با 93/0، 87/0، 99/0، 98/0 و 99/0 است که با توجه به مقدار Z توزیع نقاط این جرایم از نظر آماری خوشهای میباشد. نتیجه‌گیری: متغییرهایی نظیر بیکاری، فقر، اعتیاد، تحصیلات، فقدان کنترل بوستانها و پارکها توسط نگهبانی، فاصله زیاد نسبت به مراکز انتظامی و امنیتی، وجود بافتهای فرسوده و نابسامان و زاغهای، اختلافات خانوادگی و از هم گسیختگی خانواده، ساختمانهای نیمهکاره، نبود نظارت رسمی و غیررسمی و عدم شکلگیری شبکه‌های محله‌ای به ترتیب بیشترین تأثیر در شکلگیری کانونهای جرمخیز در شهر کرمانشاه را دارند. پیشنهادهایی نظیر مشارکت خیرین و بهرهگیری از ظرفیتهای مردمی؛ تقویت همکاریهای بخشی و فرابخشی و پژوهش محوری جهت در مبارزه با مواد مخدر در شهر کرمانشاه موثر است.
