مشخصات پژوهش

عنوان	بررسی توزیع مکانی فلزات سنگین در خاک های تحت تأثیر کودهای شیمیایی با استفاده از تکنیک زمین آمار (مطالعه موردی: منطقه اقلید)
نوع پژوهش	پایان‌نامه
کلیدواژه‌ها	فلز سنگین، کود شیمیایی، آلودگی خاک، زمین آمار، تحلیل عاملی
چکیده	آلودگی را می توان به عنوان یک تغییر نا مطلوب در خواص فیزیکی، شیمیایی و بیولوژیکی هوا، آب یا زمین تعریف کرد که باعث به خطر انداختن سلامت، بقا و فعالیت های انسان و یا سایر موجودات زنده می شود. خاک به عنوان یکی از اجزاء بسیار مهم بیوسفر نه تنها به عنوان فیلتر بیوشیمیایی برای آلاینده ها عمل می کند بلکه به عنوان یک بافر طبیعی، کنترلکننده انتقال مواد و عناصر شیمیایی به اتمسفر، هیدروسفر و موجودات زنده (بیوتا) نیز می-باشد. وجـود فلـزات در خـاک امـری طبیعـی محسـوب می شود اما مقادیر بیشتر از حد طبیعی به دلیـل جـذب توسـط گیاهان، ورود به زنجیر غذایی به عنوان منابع آلوده کننده محیط زیست محسوب می شوند. شهرستان اقلید یکی از قطب های اصلی کشاورزی استان فارس محسوب می شود که تولید محصولات عمده زراعی (گندم، جو، سیب زمینی و چغندرقند) و محصولات باغی (سیب، انگور، بادام، گردو و هلو) از عمده فعالیت کشاورزان این شهرستان است. با توجه به شرایط جغرافیایی و کاربرد وسیع کودهای شیمیایی در مزارع کشاورزی منطقه اقلید نیاز بود تا میزان تغییر پذیری مکانی فلزات سنگین در خاک های تحت تأثیر کودهای شیمیایی نیز مورد بررسی قرار گیرند. بدین منظور غلظت فلزات سنگین در خاک های تحت تأثیر کودهای شیمیایی در 100 نمونه خاک مورد آنالیز قرار گرفت. در این مطالعه جهت درون یابی از دو روش کریجینگ و وزن دهی معکوس استفاده شد و به منظور اولویت بندی فلزات سنگین به لحاظ تأثیر بر آلودگی اراضی از روش تحلیل عاملی (FA) بهره گیری شد. نتایج حاکی از این بود که سه عامل با مقدار ویژه بیشتر از یک، 09/76 درصد از واریانس کل را توجیه می نمایند و عناصری که به ترتیب در عامل ها قرار می گیرند و اولویت دارند عبارتند از کروم، روی، آرسینک، سرب، مس و کادمیوم. در این منطقه فقط غلظت عنصر کادمیوم بیش از حد استاندارد است. فلزات آرسنیک، روی، سرب، کادمیوم، کروم، مس درصد قابل توجهی از نقشه پهنه بندی آلودگی اراضی کشاورزی را شامل می شوند. با توجه به اینکه ورود و تجمع عناصر در اراضی زراعی به طور عمده ناشی از فعالیت های صنعتی، کودهای شیمیایی، کودهای حیوانی، فاضلاب شهری، کمپوست و آفت کش هاست، لذا در منطقه مورد مطالعه باید به این موارد توجه شود و علاوه بر جلوگیری از افزایش غلظت این عناصر، تمهیداتی برای کاهش آن ها نیز لحاظ گردد.
پژوهشگران	هاجر مریخ پور (استاد مشاور)، سهیل سبحان اردکانی (استاد مشاور)، بهاره لرستانی (استاد راهنما)، مهرداد چراغی (استاد راهنما)، پروین ثابت اقلیدی (دانشجو)