|
عنوان
|
بررسی غلظت عناصر سنگین در آب و ماهیهای برداشت شده از دریاچه سد (مطالعه موردی: استان همدان، سد کلان ملایر)
|
|
نوع پژوهش
|
مقاله چاپ‌شده
|
|
کلیدواژه‌ها
|
ایران، همدان، فلزات سنگین، آب، دریاچه سد، ماهی، تجمع زیستی
|
|
چکیده
|
مقدمه: فلزات سنگین مشکل بزرگی در محیط زیست هستند و به علت سمیت و توانایی بالایی که در تجمع بدن موجودات زنده دارند، به یک مشکل جهانی تبدیل شدهاند. با توجه به اهمیت موضوع، این مطالعه با هدف بررسی غلظت عناصر سنگین آرسنیک ) As (، کادمیوم ) Cd ،) کروم ) Cr (، مس ) Cu (، نقره ) Hg (، منگنز ) Mn (، نیکل ) Ni ( و روی ) Zn ) در نمونه های آب و ماهی های برداشت شده از دریاچه سد کلان ملایر در استان همدان، ایران صورت پذیرفته است. مواد و روشها: نمونههای آب و ماهی 5 بار )در ماههای اردیبهشت، خرداد، شهریور، مهر و بهمن( از 91 مکان از دریاچه سد کلان ملایر جمع آوری شدند. نمونههای آب و ماهی که شامل گونههای Vimba vimba و Cyprinus carpio بودند به آزمایشگاه منتقل شدند. نمونه های ماهی با 4 میلیلیتر اسید نیتریک و 9 میلیلیتر اسید پر کلریک هضم شدند. مقادیر فلزات سنگین در آب و ماهی با استفاده دستگاه ICP-AES 5/ تعیین گردید و از نرم افزار سس و آزمون دانکن 55 برای آنالیز داده ها استفاده شد. نتایج: نتایج نشان داد که میانگین غلظت فلزات مورد مطالعه از حد مجاز بیان شده در رهنمودهای WHO ، FAO ، و USEPA برای مصارف شرب کمتر است. میانگین غلظت روی و کروم به طور معنیداری بیشتر از سایر فلزات سنگین در نمونههای آب بود. همچنین نتایج بیانگر غلظت بالاتر فلزات سنگین به استثنای فلز روی، در فصل بهار نسبت به سایر فصول بود. میانگین غلظت فلزات سنگین در ماهی کپور در فصل بهار به ترتیب Zn> Ni> Cu> Cd> Hg> As> Mn بود. همبستگی معنیداری بین تجمع فلزات سنگین در ماهی و غلظت فلزات سنگین در نمونههای آب وجود داشت. نتیجهگیری: نتایج نشان داد که غلظت فلزات سنگین در بافت نمونههای ماهی با غلظت فلزات سنگین در نمونههای آب ارتباط دارد و انباشت فلزات سنگین در ماهی با افزایش غلظت فلزات سنگین در نمونههای آب افزایش مییابد. غلظت عناصر سنگین مورد مطالعه در ماهی ها از حد مجاز بیان شده در رهنمودهای WHO ، FAO کمتر بوده است و هیچ گونه مشکلی برای مصارف انسانی ایجاد نخواهد کرد.
|
|
پژوهشگران
|
لیما طیبی (نفر چهارم)، مهرداد چراغی (نفر سوم)، هاجر مریخ پور (نفر دوم)، بهاره لرستانی (نفر اول)
|