|
عنوان
|
مؤلفه‌های موثر بر سرشت و سرنوشت مطبوعات ایران در دوران جنگ جهانی دوم
|
|
نوع پژوهش
|
مقاله چاپ‌شده
|
|
کلیدواژه‌ها
|
مطبوعات مجلس احزاب دولت ایران جنگ جهانی دوم
|
|
چکیده
|
هدف: با نزدیک شدن به انقلاب مشروطیت هر روز بر اهمیت و جایگاه مطبوعات در وقایع سیاسی افزوده می‌شد اما جز اندک زمان کوتاهی پس از مشروطیت و ایام پس از سقوط رضاشاه را نمی‌توان به عنوان عصر رونق مطبوعات به حساب آورد. در مرحله نخست و در پی انقلاب مشروطیت، روزنامه‌ها و مطبوعات ملی و محلی گوناگونی در عرصه سیاسی و فرهنگی ایران ظهور نمودند، به طوری‌که دو روزنامه «مجلس» و «ایران نو» در مجلس دوم هر کدام یکی از دو حزب و جریان سیاسی را نمایندگی می‌کردند. در طول جنگ جهانی دوم با وجود فضای باز سیاسی اما بار دیگر همان رویکرد لجام گسیختگی و هتاکی مطبوعات ادامه یافت که با وجود آزادی نسبی در مطبوعات اما پیشرفتی در زمینه حرفه‌ای شدن مطبوعات به وقوع نپیوست. حال پرسش اساسی پژوهش حاضر این است که، فضای باز و متناقض سیاسی آن دوره و کانون‌های متعدد قدرت، سرنوشت و سرشت مطبوعات را به چه سمت و سویی سوق می‌دادند؟ روش: پژوهش حاضر از نوع مطالعات کتابخانه‌ای بوده که در آن پس از بررسی و جمع آوری داده‌ها در قالب فیش‌های تحقیق، به دسته‌بندی و سپس تجزیه و تحلیل داده‌ها و اطلاعت پرداخته شده است. یافته‌ها: یافته‌های پژوهش حاکی از این است که در شرایط آن روز اوضاع مطبوعات ثابت نبود و گردانندگان نشریات نیز در صورت توقیف از فضای باز و شرایط جدید سیاسی استفاده می‌نمودند و با اخذ امتیاز با عناوینی دیگر ولی با همان اهداف و رویکردهای قبلی به فعالیت خود ادامه می‌دادند و توقیف را دور می‌زدند و بی‌اعتبار می‌ساختند و همین عامل هم باعث هتاکی و جسارت بیشتر مطبوعات این دوره شده بود. نتایج: نتایج این پژوهش نشان می‌دهد که هرگاه مجلس به عنوان نماد آزادی‌خواهی قدرت می‌گرفت، مطبوعات نیز به عنوان رکن چهارم دموکراسی تقویت می‌شدند، به طوری‌که در اثنای جنگ جهانی دوم و شکل گیری فضای باز سیاسی، این اتفاق به خصوص در مجلس چهاردهم رقم خورد و رشد و گسترش مطبوعات را - در کوتاه مدت - به دنبال داشت. اما کمرنگ شدن نقش مجلس و دخالت نیروهای خارجی در انتخابات این نهاد مهم، بر سرنوشت مطبوعات نیز اثر منفی نهاد و در نهایت مطبوعات را به سمت و سوی کم‌رونقی پیش برد.
|
|
پژوهشگران
|
علیرضا علی صوفی (نفر اول)، حبیب شرفی صفا (نفر دوم)
|