|
عنوان
|
باورهای اعتقادی عبدالرزاق سمرقندی در مطلع السعدین و مجمع البحرین
|
|
نوع پژوهش
|
مقاله چاپ‌شده
|
|
کلیدواژه‌ها
|
مطلع‌السعدین و مجمع‌البحرین، کمال‌الدین‌عبدالرزاق سمرقندی، تشیع و تسنن، تیموریان
|
|
چکیده
|
از مهم‌ترین مؤلفه‌ها در بینش و روش هر مورخی، اندیشه مذهبی وی می‌باشد. برخی از مورخان در صدد بوده‌اندکه با تکیه بر باورهای اعتقادی خود، گزارشات تاریخی را با نگرش خویش همسو نمایند؛ کمال-الدین عبدالرزاق‌سمرقندی(887-816 ه‌ق)، مورخ عصرتیموری از جمله این مورخان می‌باشد که با موشکافی اثر تاریخی او مطلع‌السعدین و مجمع‌البحرین می‌توان دریافت که پایه و اساس بینش وی مبتنی برمؤلفه‌های-مذهبی است. پژوهش حاضر درصدد پاسخ به این پرسش است که گزارش‌های تاریخی در پرتـو باورهای اعتقادی سمرقندی چگونه روایت شده است؟ حاصل پژوهش که با رویکرد توصیفی-تحلیلی انجام شده حاکی از این است که سمرقندی تفسیر تاریخ را در پرتـو باورهای اعتقادی به گونه‌ای معنادار روایت کرده است؛ وی با استفاده از آیات قرآن و مفاهیم مذهبی، پیوند فرهنگ‌ایرانی با هویت‌اسلامی، مفاهمه بین اهل-تسنن و تشیع، احترام به سادات و خلفای‌راشدین، توجه به اندیشه ظل‌اللهی، پیوستگی دین و سیاست، مشیت‌گرایی، عدالت و دادگری‌اسلامی به تفسیر روایات تاریخی و توصیف حاکمان تیموری در پرتو نمادهای مذهبی پرداخته است. نمادها و روایات تاریخی ابتدا در نزد سمرقندی به دلیل ارادت به سنت‌تیموری در ذهن وی شکل گرفته و سپس به دنبال تاییداتی برای آنها بوده و کم‌کم به یک باور اعتقادی تبدیل شده که برآیند آن اعطای مشروعیت‌مذهبی-سیاسی به امرای تیموری و توجیه‌سازی حکمرانی آنان بوده است.
|
|
پژوهشگران
|
اکبر چهری (نفر دوم)، مسلم سلیمانیان (نفر اول)
|