مشخصات پژوهش

صفحه نخست /اهداف سیدجمال الدین اسدآبادی ...
عنوان اهداف سیدجمال الدین اسدآبادی و سلطان عبدالحمید دوم از طرح اندیشه «اتحاد جهان اسلام»
نوع پژوهش مقاله ارائه‌شده
کلیدواژه‌ها سیدجمال الدین اسدآبادی، سلطان عبدالحمید عثمانی، اتحاد جهان اسلام، استعمار
چکیده در اواخر قرن نوزدهم میلادی / اوایل قرن سیزدهم ه. ق.حضور قدرتهای استعماری و امپریالیستی در نواحی مسلمان نشین و شیوه های استعماری آنان برای کنترل مقامات و بازارهای محلی، موجب بروز خشم و نگرانی در بخش های مختلف جهان اسلام شد. مسلمانان در جستجوی راه نجات، به تکاپو افتادند. اندیشه «اتحاد اسلام» یا به تعبیری اندیشه «اتحاد مسلمین» در بسیاری از کشورهای مسلمان نشین به طور جدی مطرح شد. در دورانی که قدرت های استعماری غرب بر بیشتر کشورهای اسلامی حاکم بودند، سیاست اتحاد اسلامی به رهبری سیدجمال الدین اسدآبادی توانست جماعت مسلمانان را به خود جلب کند. آن چه سید را به این حرکت واداشت، تهدید دنیای اسلام از سوی استعمار غربی در آن دوره بود. وی درصدد تقویت دولتهای اسلامی و یکپارچگی آن ها در یک حکومت، همزمان با بهره گیری از افکار و نظامات غربی بود که راز برتری غرب بر دولت های اسلامی به شمار می آمد. سیدجمال الدین افکار و اندیشه هایی که داشت همه حول محور اسلام و اتحاد مسلمانان بود، بر همین اساس وی دو بار به امپراتوری عثمانی به عنوان آخرین دولت مستقل اسلامی سفر کرد و طی اقامت در آنجا سخنرانی های بیدارگرایانه ای ایراد کرد و تلاش کرد که آرمان خویش در جهت اتحاد مسلمانان را با همکاری سلطان عبدالحمید دوم عثمانی به تحقق برساند. در این پژوهش تلاش شده بر اساس منابع کتابخانه ای به بررسی اهداف آشکار و پنهان دو طرف برای تحقق اهداف مورد نظر پرداخته شود که بعد از بررسی منابع این نتایج بدست آمد که عبدالحمید دوم با توجه به مشکلاتی که در قلمرو امپراتوری عثمانی با آن روبرو بود نیاز به یک تاکتیک فوری برای اتحاد اقوام تابع امپراتوری داشت تا بتواند آنان را متحد سازد، از طرفی سیدجمال الدین نیز برای رسیدن به آرمان خویش که همانا اتحاد جهان اسلام در مقابل استعمارگران بود، به حمایت و کمک خلفای عثمانی نیاز داشت، هر چند که در نهایت این همکاری کوتاه مدت و بدون نتیجه پایان یافت و طرح اندیشه اتحاد جهان اسلام با شکست مواجه شد.
پژوهشگران ﺯﻟﻴﺨﺎ ﺍﻣﻴﻨﻲ (نفر اول)