مشخصات پژوهش

عنوان	تغییر پذیری فصل یخبندان در همدان
نوع پژوهش	مقاله چاپ‌شده
کلیدواژه‌ها	فصل یخ بندان روند نخستین یخ بندان پاییزه آخرین یخ بندان بهاره تحلیل خوشه ای
چکیده	تغییر اقلیم، یکی از معضلات کنونی جامعه بشری است و تهدید و بلای سیاره زمین به شمار می آید. افزایش دمای کره زمین سبب ایجاد تغییرات ژرف و وسیع در اقلیم های زمین و بروز تغییراتی در زمان و مکان پدیده یخ بندان می شود. این مطالعه برای شناخت تغییرات فصل یخ بندان در استان همدان تلاش می کند؛ بدین منظور تاریخ وقوع نخستین یخ بندان پاییزه و آخرین یخ بندان بهاره از داده های روزانه حداقل دما در استان همدان، استخراج و بدین ترتیب فصل یخ بندان مشخص و روند خطی و تغییرات احتمالی آنها طی دوره بیست ساله 1993 تا 2012 تجزیه وتحلیل شد؛ بدین منظور مشاهدات به دو دهۀ مجزا تقسیم و مقایسه شد. نتایج این مطالعه نشان می دهد در هر دو دهه روند آغاز دوره یخ بندان به طرف اواخر پاییز است؛ یعنی دوره یخ بندان کوتاه و فشرده شده است. این جابه جایی در دهۀ نخست شدیدتر از دهۀ دوم بوده است؛ این بدان معناست که در سال های اخیر، فصل یخ بندان با سرعتی نسبتاً کندتر به طرف اواسط زمستان در حرکت بوده است. برای طبقه بندی تغییرات فصل یخ بندان بر روی داده های میانیابی شده و براساس «متوسط فاصلۀ اقلیدسی» و به روش ادغام «وارد[1]» تحلیل خوشه ای صورت گرفت. بر این اساس، استان همدان ازنظر تغییرات فصل یخ بندان به چهار منطقه طبقه بندی شد. منطقه یک و دو که مناطق شمالی استان اند، دارای اقلیم سردند و با بیشترین تغییرات، کوتاه شدن فصل یخ بندان را شدیدتر نشان می دهند. منطقه سه کوتاه شدن یخ بندان پاییز و بهار و فشردگی فصل یخ بندان را به طرف زمستان نشان می دهد و در منطقه چهارفصل، یخ بندان تغییر چشمگیری نداشته است. نتایج این پژوهش می تواند در پیش بینی تاریخ وقوع یخ بندان ها و کاربرد آن در برنامه ریزی های کشاورزی به کار گرفته شود.
پژوهشگران	علی براتیان (نفر دوم)، زهره مریانجی (نفر اول)