مشخصات پژوهش

عنوان	بررسی روند تغییرات زمانی- مکانی بارش پاییزه شمال غرب کشور
نوع پژوهش	مقاله چاپ‌شده
کلیدواژه‌ها	آزمون کلموگروف اسمیرنوف، تحلیل عاملی، خوشهبندی سلسله مراتبی، شمال غرب ایران
چکیده	ارش مهمترین متغیر آبشناختی است که پیوند میان جو و فرآیندهای سطحی را برقرار مـی سـازد. سـه چهـارم گرمـای جـو حاصل آزادسازی گرمای نهان تبخیر است. لذا پهنهبندی اقلیمی بارش فصل پاییز جهت دستیابی به توسـعه همـه جانبـه در ابعـاد مختلف مکانی-زمانی ضروری میباشد. برای این منظور از دادههای روزانه فصل پـاییز در 21 ایسـتگاه سـینوپتیک منطقـه مـورد مطالعه با دوره آماری مشترک 32) 1989-2018 (مورد واکاوی قرار داده است. بعـدازآن کـه داده هـای مفقـودی بـه روش جـرم مضاعف توسط نرمافزار (spss (بازسازی و تکمیل گردید، این دادهها وارد محیط (EXCEL (شده و ماتریسی بهصورت آرایهای بـه حالت R با ابعاد 21×3491 تهیه شد. در این تحقیق برای اطلاع از وضعیت نرمال بودن دادهها از آزمون کلموگروف-اسـمیرنوف و روند تغییرات آنها از آزمون من-کندال با نرمافزار (MINITAB (استفاده شده است. پس از هنجار سازی، یک تحلیل عـاملی بـا چرخش متعامد واریماکس بر روی آرایه بهنجار شده، اعمال گردید و مشخص شد درمجموع بیش از 16/68 درصد پـراش داده هـا توسط اقلیم بارش پاییزه منطقه توجیه میشود؛ که از میان عوامل، عامل اول 61 درصد و عامل دوم 7 درصـد مهـم تـرین مقـادیر پراش دادهها را بیان میکند. با انجام تحلیل خوشهای سلسله مراتبی و با روش ادغام وارد بـر روی مـاتریس نمـرات عامـل هـا، دو ناحیه اصلی و خرده ناحیه بارشی شناسایی شدند. این نواحی عبارتانـد از: نـواحی پربارشـی و نـواحی بارشـی متوسـط ؛ بنـابراین میتوان گفت سهم بارش پاییزه حاصـل از سـامانه هـای محلـی (بـارش همرفتـی، کوهسـت انی، جبهـه هـای محلـی و... ) و عوامـل مکانی(عرض جغرافیایی، موقعیت نسبی ایستگاهها و...) در بخش جنوب غربی بیشتر است؛ و بخشهای جنـوب غربـی بـه خصـوص ایستگاه پیرانشهر بیشینهی بارش افزونتر از سامانههای همدید را دریافت میکند. همچنین زمان وقوع بیشینه بارش فصـل پـاییز در نواحی بارشی متوسط شمال غرب حاصل از سامانههای همدید و عوامل مکانی در ماه نوامبر در نیمه جنوب غربی رخ میدهد.
پژوهشگران	فرشته قوی بنیاد (نفر چهارم)، فرحناز خرم آبادی (نفر سوم)، سیدمحمد حسینی (نفر دوم)، علی پناهی (نفر اول)